Trong chăm sóc trẻ, các
bà mẹ luôn muốn biết mình cho con ăn uống đã đúng chưa, trẻ tăng cân
hợp lý chưa, cũng như phải theo dõi và điều chỉnh chế độ ăn cho trẻ như
thế nào là phù hợp nhất?
Theo dõi tăng trưởng của trẻ
Thật sự không thể cân đong đo đếm chính
xác năng lượng hàng ngày của trẻ được, nhưng chúng ta có thể biết được
trẻ ăn đã đủ hay thiếu hay dư thừa là nhờ vào sự tăng cân của trẻ hàng
tháng, so sánh với biểu đồ tăng trưởng. Nếu cân nặng của trẻ tăng quá
nhanh so với chuẩn thì trẻ đã bị dư thừa năng lượng rồi. Trường hợp trẻ
không tăng cân hoặc tăng cân quá ít so với chuẩn chứng tỏ trẻ đang bị
thiếu năng lượng trong khẩu phần ăn hàng ngày.
Như vậy, việc theo dõi tăng trưởng của
trẻ có thể giúp các mẹ nuôi trẻ “mập ốm” theo ý muốn rồi đó, bằng cách
tăng giảm khẩu phần ăn của trẻ. Tuy nhiên, các mẹ nên thay đổi quan niệm
một chút nhé, không nên đánh giá sức khỏe của trẻ bằng cách nhìn bề
ngoài “tròn tròn, bụ bẫm” là “khỏe mạnh, dễ thương”. Mà cần phải theo
dõi sự phát triển của trẻ bằng biểu đồ tăng trưởng, và trẻ khỏe mạnh là
trẻ cân đối, có cân nặng chiều cao trong giới hạn bình thường theo tuổi,
trẻ không suy dinh dưỡng cũng không thừa cân béo phì.
Trẻ tăng cân nhanh có tốt không?
Trẻ phát triển tốt nhất là tăng cân
trong giới hạn bình thường theo độ tuổi, ở trẻ trên 1 tuổi mỗi năm tăng
từ 2 – 3kg là bình thường, mỗi tháng trẻ tăng từ 100 – 200g tối đa 300g,
nếu tháng nào trẻ tăng hơn 300g chứng tỏ mẹ đang cho trẻ ăn thừa năng
lượng, cần giảm các thức ăn cung cấp nhiều năng lượng trong khẩu phần
của trẻ như cháo, cơm, bún, phở…, dầu, mỡ… so với hiện tại, không cho
trẻ ăn bánh, kẹo ngọt, chè, kem… nhưng chú ý đảm bảo đủ đạm thiết yếu
cho trẻ từ thịt, cá nạc, đậu đỗ, sữa… nên chọn sữa thấp năng lượng, ít
béo, ít đường, tăng cường rau xanh, trái cây ít ngọt… Nếu mẹ điều chỉnh
kịp thời sẽ giúp phòng chống thừa cân béo phì cho trẻ.
Làm gì khi trẻ chậm tăng cân?
Trẻ chậm tăng cân, nếu không phải trẻ
đang bệnh hoặc mới khỏi bệnh chứng tỏ chế độ dinh dưỡng cho trẻ đang bị
thiếu, đầu tiên là thiếu năng lượng, sau đó là các chất dinh dưỡng như
đạm, béo, vitamin, khoáng chất… Lúc này, cần tăng cường chế độ dinh
dưỡng giúp trẻ tăng cân nhiều hơn để phòng tránh suy dinh dưỡng. (xem thêm thế nào là suy dinh dưỡng)
Chế độ ăn lúc này tốt nhất nên nhiều hơn
ngày thường mỗi ngày một bữa để bù vào phần thiếu hụt, tùy độ tuổi có
thể là cơm, cháo hoặc sữa… Khẩu phần ăn hàng ngày vừa đảm bảo đủ vừa đảm
bảo tính cân đối giữa năng lượng và các chất dinh dưỡng (4 nhóm thức ăn
chính), giữa các chất dinh dưỡng với nhau, trong đó cần chú ý tỷ lệ hợp
lý protein nguồn gốc động vật và protein nguồn gốc thực vật, các loại
vitamin (A, B, C, D) và các khoáng chất như canxi, phospho, kẽm… Sử dụng
các loại thực phẩm giàu dưỡng chất, giàu năng lượng, giàu protein, chất
khoáng và vitamin cho bữa ăn của trẻ như đậu, rau xanh, quả chín, thịt,
cá, trứng, sữa… và dầu mỡ trong mỗi bữa ăn, nên chọn sữa giúp tăng cân
phù hợp theo độ tuổi.
Chế biến thức ăn đảm bảo hợp vệ sinh,
cách nấu phải phù hợp sự tiêu hóa của mỗi độ tuổi, ví dụ trẻ chưa có
răng phải nấu nhừ, băm nhuyễn, trẻ đủ răng có thể nhai thức ăn lợn cợn
hơn, nguyên miếng nhưng cũng chú ý cắt thật mỏng, nấu thật mềm giúp bé
dễ nhai, dễ nuốt và tiêu hóa tốt hơn. Ngược lại, cùng một loại thức ăn
nhưng nếu cho bé ăn cứng hoặc quá thô có thể làm tăng “gánh nặng” cho hệ
tiêu hóa của trẻ, làm trẻ khó hấp thu hết gây thiếu hụt dinh dưỡng và
còi cọc.
Cho trẻ ăn đúng cách, ngay từ khi trẻ
bắt đầu ăn dặm, các mẹ cần chú ý tạo cho trẻ ăn uống đúng giờ, tạo nền
nếp ăn uống tốt, chia đều các bữa ăn trong ngày, không cho trẻ ăn lặt
vặt giữa các bữa này vì sợ trẻ đói, khiến trẻ luôn có cảm giác no, không
muốn ăn gây chán ăn dẫn đến thiếu dinh dưỡng. Hãy để trẻ đói trẻ sẽ ăn
ngon miệng và hiệu quả dinh dưỡng cao hơn. Không nên biến bữa ăn trở
thành áp lực với trẻ như la rầy, bắt ép trẻ ăn khi trẻ no hoặc không
muốn ăn nữa. Nên chuẩn bị thức ăn thay thế bù vào (có thể là sữa hoặc
bánh flan, chè…) khi trẻ bỏ bữa hoặc ăn được ít, không để trẻ đói, thiếu
dinh dưỡng.
Dinh dưỡng đúng cách giúp trẻ phát triển cân đối, toàn diện, lớn nhanh, khỏe mạnh không để trẻ em suy dinh dưỡng nhưng cũng luôn lưu ý không ép trẻ ăn quá nhu cầu, thừa năng lượng gây thừa cân béo phì.
Chuyên Gia Dinh Dưỡng – Nutifood
Xem thêm các chủ đề:
Post a Comment