Các bà mẹ sợ căn bệnh này giống như nhân loại sợ chiến tranh vậy. Cuộc chiến ăn uống thường bắt đầu từ một đứa trẻ và một bà mẹ, sau đó nhanh chóng lan rộng ra với sự tham gia của ông bố, và tiếp tục… leo thang đến ông bà, và thậm chí lan sang cả… xóm giềng.

Các bà mẹ sợ căn bệnh này giống như nhân loại sợ chiến tranh vậy. Cuộc chiến ăn uống thường bắt đầu từ một đứa trẻ và một bà mẹ, sau đó nhanh chóng lan rộng ra với sự tham gia của ông bố, và tiếp tục… leo thang đến các “cấp lãnh đạo” cao hơn trong gia đình như ông bà, và thậm chí lan sang cả… xóm giềng.

Không khí bữa ăn vui vẻ góp phần giúp trẻ ăn ngon miệng hơn Nguồn: webmd.com

“Vũ khí” sử dụng trong cuộc chiến này cũng hết sức phong phú và đa dạng, từ nồi niêu xoong chảo, đến tivi, băng quảng cáo, sử dụng cả đường lối chính trị để thuyết phục lẫn vũ lực với đòn roi hay khủng bố với sự đe dọa. Cuộc chiến kéo dài hàng giờ, thường kết thúc bằng… nước mắt của tất cả các phe tham chiến.

Hầu hết các trường hợp biếng ăn không phải là bệnh mà chỉ là một tình trạng bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Xác định nguyên nhân gây trẻ biếng ăn là vấn đề quan trọng nhất, từ đó mới có thể khắc phục chứng biếng ăn ở trẻ em.

* Biếng ăn bẩm sinh

Trẻ không có nhu cầu ăn uống ngay từ khi mới sinh. Những trẻ này ngủ nhiều, không đòi bú, không quấy khóc và thân thể gầy còm. Trẻ không thích ăn bất cứ gì, kể cả uống nước, khác với những trẻ biếng ăn do thói quen hay do tâm lý, vẫn thích một loại thực phẩm nào đó như bánh kẹo, nước ngọt hay chỉ là nước lọc. Bệnh lý này thuộc hệ thần kinh, cần có sự chăm sóc dinh dưỡng đặc biệt, bác sĩ (BS) nhi khoa, BS tâm lý và BS dinh dưỡng cùng theo dõi. Rất may, trường hợp trẻ bị biếng ăn bẩm sinh thường rất hiếm.

* Biếng ăn do nhiễm trùng

Nếu vi trùng hay vi rút xâm nhập vào cơ thể, gây viêm một cơ quan nào đó như da, miệng, tai, mũi, mắt…, trẻ sẽ mệt mỏi, sốt, ho, sổ mũi, đau tai… và đương nhiên sẽ bỏ ăn, bỏ bú.

Điều trị quan trọng nhất là tiêu diệt vi trùng. Nên mang trẻ đi khám và tuân theo chỉ định điều trị của thầy thuốc, nhất là trong việc dùng kháng sinh. Nếu không trị dứt nhiễm trùng, trẻ ăn kém, sụt cân, càng giảm miễn dịch và nhiễm trùng nặng hơn, làm thành cái vòng luẩn quẩn giữa bệnh - biếng ăn - suy dinh dưỡng.

* Biếng ăn do bệnh răng miệng, mũi họng

Bệnh ở bất kỳ vị trí nào trong miệng cũng có thể làm trẻ biếng ăn, từ đẹn, sâu răng hàm, sún răng cửa, loét miệng áp (aphtes), quai bị, viêm tuyến nước bọt… Những trẻ dưới sáu tuổi hay bị viêm họng, amiđan, VA... cũng thường xuyên bỏ ăn.

Trong khi chờ điều trị triệt để nguyên nhân, nên cho trẻ ăn các thức ăn mềm nhuyễn, dễ nuốt, những loại thức ăn mà trẻ ưa thích nhất, uống thêm sữa… và ăn làm nhiều bữa trong ngày.

* Biếng ăn do rối loạn tiêu hóa

Do rối loạn sự co bóp và tiết dịch của dạ dày, ruột… làm trẻ nôn ói, buồn nôn, tiêu chảy, đau bụng… Hệ tiêu hóa không thể hoạt động bình thường, nếu ép trẻ ăn sẽ làm cho tình trạng nghiêm trọng hơn.

Đa số trường hợp trẻ ăn lại bình thường sau vài ngày, tối đa một tuần. Nếu triệu chứng rối loạn tiêu hóa nặng dần, có khả năng là do một bệnh lý nặng hơn, phải đưa trẻ đi khám. Cho trẻ ăn những thực phẩm mềm, dễ nhai nuốt, dễ tiêu hóa, và nên phân làm nhiều bữa nhỏ trong ngày. Có thể dùng kèm men tiêu hóa.

* Biếng ăn do thiếu vitamin và chất khoáng

Trẻ thường có biểu hiện còi cọc và suy dinh dưỡng. Lưu ý là việc dư thừa vitamin và chất khoáng cũng có thể gây triệu chứng biếng ăn. Vì vậy, nên hỏi ý kiến BS trước khi quyết định bổ sung những chất này cho trẻ.

* Biếng ăn tâm lý

Là nguyên nhân thường gặp nhất, trẻ sợ thức ăn vì các ám ảnh về không khí của bữa ăn, loại thức ăn, mùi vị thức ăn… hay chỉ là một biểu hiện tâm lý để chứng tỏ chính mình.

Điều trị biếng ăn tâm lý cần thời gian dài và sự kiên nhẫn. Giai đoạn đầu cần giúp trẻ loại bỏ ám ảnh cũ bằng cách thay đổi giờ cho ăn, cách cho ăn, cho trẻ đi học hay thay đổi môi trường. Khi trẻ đã giảm ám ảnh sợ thức ăn mới bắt đầu giai đoạn tập luyện thói quen ăn uống mới.

ThS-BS Đào Thị Yến Phi 
(Trưởng Bộ môn Dinh dưỡng ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch)Theo Phụ nữ Chủ nhật

Ước tính cứ 4 trẻ Việt Nam lại có 1 trẻ bị suy dinh dưỡng thể thấp còi, đây là hệ quả từ thiếu các vi chất dinh dưỡng cho sự phát triển. Sản phẩm GrowPLUS+ của NutiFood với đủ dưỡng chất cần thiết đang góp phần cải thiện vóc dáng người Việt.

Theo PGS Nguyễn Thị Lâm, Viện phó Viện Dinh dưỡng Quốc gia: Tình trạng suy dinh dưỡng, thiếu vi chất dinh dưỡng ở trẻ em dưới 5 tuổi vẫn đang là vấn đề sức khỏe cộng đồng đối với các nước đang phát triển. Tại Việt Nam, dù có nhiều thành tựu trong công tác phòng chống suy dinh dưỡng, nhưng tỷ lệ suy dinh dưỡng ở trẻ em nước ta còn ở mức cao, đặc biệt là suy dinh dưỡng thể thấp còi. Ước tính, cứ 4 trẻ thì có 1 trẻ bị suy dinh dưỡng dạng thấp còi do thiếu các chất vitamin, sắt, kẽm, chất béo…

Với trẻ nhỏ, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất. Nhưng khi trẻ không còn bú sữa mẹ, thì việc sử dụng sữa và chế phẩm sữa trong bữa ăn hàng ngày là hết sức cần thiết, đặc biệt đối với trẻ em suy dinh dưỡng. Các giải pháp can thiệp đã và đang được nghiên cứu và triển khai, trong đó việc sử dụng sản phẩm sữa bổ sung vi khoáng cần thiết dành cho trẻ suy dinh dưỡng thấp còi luôn được quan tâm.

Từ năm 2012, NutiFood là công ty đầu tiên ở Việt Nam đã nghiên cứu thành công và đưa ra thị trường sản phẩm sữaGrowPLUS+ dành cho trẻ suy dinh dưỡng thấp còi. Để chứng minh hiệu quả sử dụng, nhóm nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng đã thực hiện đề tài “Hiệu quả của sử dụng sản phẩm GrowPLUS+ lên tình trạng dinh dưỡng, miễn dịch, phát triển tâm vận động của trẻ 1 đến 3 tuổi suy dinh dưỡng thấp còi” trong 6 tháng tại tỉnh Bắc Giang. Đây là đề tài nghiên cứu khoa học cấp Viện của Viện dinh dưỡng Quốc gia. Sản phẩm GrowPLUS+ của NutiFood với 31 thành phần dinh dưỡng chính, có đầy đủ các thành phần dinh dưỡng với tỷ lệ cân đối, được bổ sung vitamin và muối khoáng đang thiếu hụt thường gặp ở trẻ suy dinh dưỡng.

PGS Nguyễn Thị Lâm cho biết, sau 6 tháng được sử dụng liên tục sữa Grow Plus, đã cho thấy hiệu quả cải thiện rõ rệt tình trạng vi chất dinh dưỡng, miễn dịch, chỉ số tăng trưởng, chỉ số đánh giá phát triển tâm vận động, tăng trưởng tốt về cân nặng và chiều cao, giảm các bệnh nhiễm khuẩn hô hấp trên, tiêu chảy, táo bón của trẻ suy dinh dưỡng thấp còi. Đây là những kết quả rất đáng phấn khởi chứng minh hiệu quả của sản phẩm GrowPLUS+ của NutiFood trên trẻ suy dinh dưỡng thấp còi.

Từ khi ra đời, GrowPLUS+ của NutiFood đã được người tiêu dùng tín nhiệm. Kết qua khảo sát của tổ chức Nielson (công ty nghiên cứu thị trường và quảng bá toàn cầu) được công bố ngày 29/6 cho thấy, GrowPLUS+ của NutiFood là sản phẩm bán chạy số 1 tại Việt Nam trong phân khúc sữa dành cho trẻ suy dinh dưỡng thấp còi.

Đội bóng Hoàng Anh Gia Lai làm Đại sứ thương hiệu cho nhãn hàng GrowPLUS+ của NutiFood.

Ông Trần Thanh Hải, Chủ tịch Hội đồng Quản trị công ty cổ phần thực phẩm dinh dưỡng NutiFood cho biết, từ khi ra đời sản phẩm GrowPLUS+ đã được thử nghiệm như là một thức uống dinh dưỡng, giàu năng lượng chuyển hóa nhanh, hỗ trợ có hiệu quả trong thi đấu, tập luyện của các cầu thủ, học viên các lứa tuổi của Học viện bóng đá Hoàng Anh Gia Lai-Arsenal-JMG. Nhân sự kiện được bầu chọn là sản phẩm bán chạy số 1 tại Việt Nam, NutiFood quyết định chọn đội bóng đá Hoàng Anh Gia Lai làm đại sứ thương hiệu cho sản phẩm GrowPLUS+.

(Theo Dân Trí)

Bé nhẹ cân phải làm sao?

Hỏi: Con gái em được 29 tháng, cháu nhẹ cân chỉ được 11,5kg. Sáng cháu ăn 1 bát cháo, 9h uống 100ml sữa, 11h ăn cháo, 14h30 uống sữa, 18h ăn cháo, 21h uống 180ml sữa. Em cũng thay đổi món và cho bé ăn đủ như thịt bò, lợn, cá, cua, ngao... nhưng bé vẫn nhẹ cân. Bác sĩ cho em lời tư vấn để tăng cân cho bé ạ. Em xin cảm ơn!

Đáp: Chào bạn! Cháu hiện tại có cân nặng hơi thấp so với chuẩn, nhưng chưa suy dinh dưỡngbạn nhé. Bạn cho ăn số bữa như vậy là tốt rồi, các bữa ăn của bé ngoài cháo và các món thịt, cá được bạn thay đổi như vậy là rất tốt, bạn cần chú ý mỗi chén cháo của bé cần có 30 - 50g thịt, cá... như bạn chọn (chỉ tính phần ăn được) và 30g rau củ bằm mịn và 1 muổng canh dầu ăn nữa nhé, bên cạnh cần cho cháu ăn thêm 2 - 3 lần trái cây tươi trong ngày, có thể cho bé ăn thêm sữa chua, phô mai... Về sữa thì cháu uống như vậy hơi ít so với tuổi, bạn cần cho cháu uống mỗi lần khoảng 150 - 200ml, mỗi ngày ít nhất 500ml mới đủ nhé. Bé cần tăng cân nhanh một chút, vì vậy bạn cần tăng lượng thức ăn và sữa mỗi ngày so với hiện tại để bé tăng cân tốt hơn.

Lo lắng vì bé không lên cân.

Hỏi: Con trai em 12 tháng 20 ngày, nặng 10,5kg, cao 75cm. Em cho bé ăn 3 bữa trong ngày bé ăn rất tốt, uống sữa cũng nhiều nhưng mấy tháng liền bé không lên cân. Vậy em cần làm gì giúp bé lên cân nhanh ạ. Chân thành cảm ơn bác sĩ.

Đáp: Chào bạn! Hiện tại bé đang có chiều cao cân nặng rất tốt so với chuẩn, bé ăn tốt, uống sữa nhiều là một thuận lợi. Bạn nên chú ý 3 bữa ăn của bé mỗi bữa đủ 4 nhóm thực phẩm gồm cháo, thịt (cá, trứng, tôm, cua, lươn,...), rau củ và 1 muổng canh dầu ăn nhé, trong ngày cho bé ăn thêm 2 - 3 lần trái cây tươi, xen kẽ cho bé ăn thêm sữa chua, phô mai... để bé nhận đủ dinh dưỡng. Mỗi ngày bé cần uống 600 - 800ml sữa công thức theo độ tuổi nếu bé không còn bú mẹ. Bên cạnh đó, cần cho bé tắm nắng mỗi ngày và ngủ đủ giấc, ngủ sớm trước 10 giờ đêm, ngủ hơn 10 tiếng đồng hồ mỗi ngày giúp bé khỏe mạnh và tăng chiều cao tốt. Tuổi này bé không còn tăng cân nhanh như lúc nhỏ nữa, vì vậy bạn theo dõi cân nặng hàng tháng nếu bé tăng từ 100 - 300g là tốt nhất. Nếu bé không tăng cân trong 3 tháng liền bạn lo lắng là đúng, bạn có thể điều chỉnh chế độ ăn, chú ý dầu ăn và các chất dinh dưỡng như hướng dẫn, hy vọng bé sẽ tăng cân tốt.
Thân ái chào bạn!

(BS CK1 Trần Thị Minh Nguyệt - Thành viên HĐQT Công ty NutiFood)

Quan niệm trước kia “đẻ con so làm cho láng giềng và ăn nhiều thai to khó đẻ” là hoàn toàn sai lầm. Ngược lại, khi có thai người mẹ cần ăn uống nhiều hơn bình thường với nhiều loại thực phẩm từ 4 nhóm (nhóm glucid, protid, lipid, vitamin và khoáng) vừa cho mẹ và cho con.

Trong thời gian có thai người mẹ cần tăng cân từ 10 - 12kg, để sinh con có trọng lượng khoảng 3.000g. Khi có thai nên làm việc vừa phải, hoạt động nhẹ nhàng, không làm việc nặng. Nghỉ ngơi là việc cần thiết cho bà mẹ và thai nhi, tuy nhiên không nên nghỉ ngơi hoàn toàn sẽ khó đẻ. Tập thể dục như đi bộ giúp người mẹ sảng khoái, tuần hoàn lưu thông, người mẹ ăn ngủ tốt. Trong thời gian có thai, người mẹ cần khám thai ít nhất 3 lần vào: 3 tháng đầu, 3 tháng giữa, 3 tháng cuối và tiêm phòng 2 mũi uốn ván.

Phụ nữ có thai, phụ nữ tuổi sinh đẻ, các em gái tuổi dậy thì cần uống viên sắt/axít folic hoặc viên đa vi chất phòng chống thiếu máu thiếu sắt. Với phụ nữ không có thai bổ sung viên sắt/axít folic mỗi tuần 1 viên (60mg sắt nguyên tố, 2.800mcg axít folic) vào 1 ngày nhất định trong tuần trong 3 tháng, nghỉ 3 tháng, sau đó tiếp tục bổ sung 3 tháng. Việc bổ sung có thể lặp lại chu kỳ này trong năm. Với phụ nữ có thai uống bổ sung viên sắt/axít folic (60mg sắt nguyên tố và 400mcg axít folic), liều lượng 1 viên/ngày từ khi bắt đầu có thai cho tới 1 tháng sau đẻ. Khi sinh con, bà mẹ cần được bổ sung 1 liều vitamin A trong vòng 1 tháng sau đẻ. Vitamin A được cung cấp cho trẻ qua sữa mẹ trong thời gian trẻ được bú mẹ hoàn toàn.

Khi sinh con một số bà mẹ chờ sữa xuống mới cho con bú, vắt sữa đầu bỏ đi, cho con uống nước cam thảo hoặc một số loại nước khác… là hoàn toàn sai lầm. Ngược lại, khi sinh con cần cho trẻ bú sớm trong vòng 1 tiếng đầu tiên. Bú sớm có tác dụng làm cho sữa xuống nhanh, co hồi tử cung và bú được sữa non rất tốt cho bé vì sữa non có giá trị dinh dưỡng cao, các kháng thể chống lại bệnh tật, dễ tiêu hóa với trẻ và giúp thải phân xu ra ngoài. Cho trẻ bú hoàn toàn sữa mẹ trong 6 tháng đầu và bú đến 18 - 24 tháng tuổi.

Khi tròn 6 tháng cần cho trẻ ăn thêm cùng với bú mẹ. Không cho trẻ ăn quá sớm hoặc quá muộn, cho trẻ ăn thiếu về số lượng và chất lượng, thiếu vệ sinh dẫn đến suy dinh dưỡng ở trẻ em và bệnh tật. Thời kỳ bắt đầu cho trẻ ăn bổ sung đến khi cai sữa là thời kỳ đe doạ suy dinh dưỡng nhất đối với trẻ. Ăn bổ sung là quá trình trẻ từ từ làm quen với thức ăn của gia đình và ngày càng bú mẹ ít hơn, quá trình bé chuyển dần từ thức ăn tinh (sữa mẹ) sang thức ăn thô (4 nhóm thực phẩm). Thời kỳ này trẻ dễ bị mắc bệnh nhiễm khuẩn vì trong 6 tháng đầu trẻ được mẹ truyền sang kháng thể từ trong thời kỳ bào thai, từ tháng thứ 6 yếu tố này hoàn toàn do tự cơ thể trẻ. Vì vậy, bất kỳ một thức ăn bổ sung nào cho trẻ cũng phải được bảo quản và chế biến vệ sinh sạch sẽ. Trẻ từ 6 - 36 tháng tuổi cần được bổ sung vitamin A liều cao 2 lần/ 1 năm (đợt 1 ngày 1 - 2/6; đợt 2 ngày 1 - 2/12 hàng năm)

Một trẻ khỏe mạnh, phát triển bình thường khi ăn uống đủ nhu cầu sẽ tăng cân hàng tháng. Việc theo dõi cân trẻ hàng tháng và chấm trên biểu đồ tăng trưởng là biện pháp sớm nhất phát hiện trẻ có suy dinh dưỡng hay không: nếu 2 tháng liền trẻ không tăng cân bà mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để khám và tư vấn dinh dưỡng. Cân nặng của trẻ sơ sinh đủ tháng, khỏe mạnh, lúc mới sinh trung bình khoảng 3.000g (3kg): 3 tháng đầu trẻ phát triển rất nhanh tăng cân từ 1.000 - 1.200g/tháng; 3 tháng tiếp theo tăng cân từ 500 - 600g/tháng; 6 tháng tiếp theo chỉ tăng từ 300 - 400g/tháng, khi 1 tuổi trẻ nặng gấp 3 lần lúc mới sinh (khoảng 9 - 10kg), từ 2 - 10 tuổi trẻ tăng trung bình 2 - 3kg/năm.

Cân nặng trung bình của trẻ trên 1 tuổi có thể áp dụng công thức sau:

X = 9kg + 2kg x ( N-1), với N là số tuổi của trẻ.

Trẻ được chăm sóc và ăn uống đầy đủ trước, trong và sau khi bị bệnh, khi bị bệnh cần được khám và điều trị kịp thời, triệt để. Nếu không điều trị tốt trẻ dễ bị tái phát và nguy cơ suy dinh dưỡng. Cần đưa trẻ đi tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch cũng là biện pháp tốt để phòng các bệnh nhiễm khuẩn cho trẻ.

(BS. Nguyễn Văn Tiến - Trung tâm Giáo dục Truyền thông dinh dưỡng - Viện Dinh dưỡng - Theo SK & ĐS)

Tuy nhiên, trong cách chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ, nhiều bà mẹ hoặc thờ ơ, hoặc quan tâm quá mức dẫn đến những sai lầm. Theo bác sĩ Nguyễn Thị Hoa kiến thức về dinh dưỡng của các mẹ chưa chuẩn, ít cho con đi khám dinh dưỡng sớm. Mất cân bằng dinh dưỡng rất khó nhận thấy bằng mắt thường, do đó chỉ khám dinh dưỡng mới phát hiện và có hướng điều trị đúng đắn".

Tiến sĩ, bác sĩ Lê Nguyễn Bảo Khanh (Viện Dinh dưỡng quốc gia) cho rằng vì lo lắng về bữa ăn ở lớp bán trú không đủ dinh dưỡng, nên nhiều bà mẹ thường có tâm lý muốn bù đắp quá mức khi trẻ về nhà. Các bà mẹ ép con ăn thật nhiều, ưu tiên thức ăn giàu đạm, hoặc cho con ăn những gì con thích như nước có ga, thức ăn nhanh, các loại bánh kẹo… mà không quan tâm nhiều đến các nhóm chất dinh dưỡng.

Thực tế, đồ ăn nhanh thường rất giàu năng lượng, nhưng rất thiếu các vi chất dinh dưỡng. Còn uống quá nhiều nước ngọt có ga có thể làm tăng đào thải can xi, làm hạn chế phát triển chiều cao, dễ dẫn tới thừa cân, béo phì do hàm lượng đường trong nước ngọt cao. Trẻ không ăn rau quả dẫn đến tình trạng thiếu các vitamin, khoáng chất thiết yếu, chất xơ.

Việc ăn bù quá nhiều dồn vào một bữa, nhất là khi phải dồn vào bữa tối sẽ làm lượng đường trong máu tăng cao, dạ dày phải làm việc quá sức, năng lượng tiêu hao thấp hơn so với năng lượng ăn vào. Điều này làm tích lũy mỡ trong cơ thể, dẫn đến tình trạng thừa cân, béo phì- nguyên nhân tiềm ẩn của các bệnh tiểu đường, tăng huyết áp, tim mạch gây nguy hại lâu dài cho sức khoẻ của trẻ. Cuộc khảo sát tình trạng dinh dưỡng trẻ em khu vực Đông Nam Á (gọi tắt là SEANUTS) đã chỉ ra ngay cả trẻ em ở cả thành phố và nông thôn của Việt Nam đều rơi vào tình trạng suy dinh dưỡng hoặc béo phì, và cả hai nhóm trẻ này đều thiếu những vi chất cần thiết cho sự phát triển toàn diện.

Những số liệu từ kết quả nghiên cứu của cuộc khảo sát SEANUTS cho thấy tình trạng trẻ em suy dinh dưỡng vẫn còn cao. Đây là một vấn đề mang tầm quốc gia, đã được rất nhiều cơ quan hữu trách lên tiếng cảnh báo đồng thời đề ra nhiều lời khuyên, nhiều chương trình hành động giúp cải thiện tầm vóc cho thế hệ tương lai.

Thực trạng này bắt nguồn từ nguyên nhân chủ yếu là người lớn. Trong đó, vai trò của cha mẹ rất quan trọng đến việc cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho con, tạo điều kiện tốt nhất để con mình có thể phát triển một cách toàn diện. Theo nhiều chuyên gia trong ngành nhi và chuyên gia dinh dưỡng, ngoài việc hiểu biết về cách chăm sóc con và bổ sung các chất dinh dưỡng đúng cách, các bậc cha mẹ còn nên cho bé hoạt động thể chất thường xuyên để giúp con mình khỏe mạnh và phát triển cân đối. Vận động chính là yếu tố quan trọng, giúp con trẻ khỏe mạnh thông qua việc tiêu hao các nguồn năng lượng đã được dung nạp cũng như kích thích trẻ tích cực bổ sung thêm dưỡng chất mới. Sự kết hợp giữa dinh dưỡng và vận động chính là “bộ đôi vàng” hỗ trợ cho sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ.

(Phương Thảo - Theo VnE)

Thế nào là kén ăn và ăn thiên lệch?

Việc chọn lựa món ăn là rất thường gặp vì mỗi người đều có khẩu vị và sở thích riêng. Tuy nhiên, xét về góc độ dinh dưỡng, nếu trẻ em có các biểu hiện không chịu ăn hoặc ăn ít một nhóm khẩu phần nào đó thì sẽ bị coi là kén ăn và ăn thiên lệch.

Biểu hiện rõ nhất của kén ăn và ăn thiên lệch ở trẻ là không thích uống sữa, không thích ăn rau xanh, không thích ăn món ăn tanh, không thích ăn hoa quả, chỉ thích ăn vã thức ăn mà không chịu ăn cơm, hoặc chỉ thích ăn những món khoái khẩu như đồ ngọt, đồ chiên rán như đùi gà, cánh gà rán, sườn rán, khoai tây chiên, thức ăn đóng gói nhỏ hoặc các loại nước có gas…

Theo các chuyên gia dinh dưỡng: Bữa ăn hàng ngày được coi là đủ chất nếu trẻ được cung cấp các thực phẩm bổ dưỡng từ 4 nhóm thức ăn chính là rau-củ-quả, ngũ cốc, sữa hoặc chế phẩm sữa, thịt và các thực phẩm thay thế… Tuy nhiên, bất cứ khi nào thấy trẻ không thích ăn hoặc hoàn toàn không chịu ăn một loại hay một nhóm thực phẩm nào đó, ví dụ không ăn rau xanh hoặc ăn rất ít; hoàn toàn không ăn thịt lợn, thịt bò, chỉ ăn thịt gà... thì đó là lúc các bậc phụ huynh cần ngăn chặn và thay đổi, tránh hình thành thói quen xấu: kén ăn hoặc ăn thiên lệch ở trẻ.

Kén ăn, ăn thiên lệch có đáng lo ngại?

Các chuyên gia hàng đầu trên thế giới và trong nước về nhi khoa và tâm lý trẻ em chỉ ra rằng: Kén ăn, ăn thiên lệch đều là biểu hiện điển hình của chứng biếng ăn ở trẻ.

Khi trẻ quá kén chọn thức ăn, chúng sẽ có ác cảm với thức ăn khi được ăn những thức ăn mới. Chúng sẽ khó chịu, nhè thức ăn ra hoặc ọe và ói. Chúng sẽ từ chối không ăn nữa và có khuynh hướng đồng hóa ác cảm này với các thức ăn có cùng màu, hình dạng và mùi vị. Nhiều trẻ luôn sợ phải thử thức ăn mới… Đối với những trẻ này, cha mẹ phải giúp trẻ giảm ác cảm từ từ với thức ăn. Nếu trẻ nôn oẹ cần dừng ngay thức ăn đó lại. Nếu trẻ nhăn mặt, nhè thức ăn nên cho trẻ ăn từng ít một. Mỗi ngày ăn tăng thêm một chút, sau dần trẻ sẽ quen và ăn thức ăn đó nhiều hơn.

Các bác sỹ nhi khoa cho biết: Kén ăn hoặc ăn thiên lệch không chỉ gây thiếu hụt dinh dưỡng ngắn hạn, là nguyên nhân dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng thể thấp còi và suy dinh dưỡng thể béo phì mà còn gây ra các biến chứng lâu dài, ảnh hưởng nhiều đến sự phát triển về thể chất cũng như trí tuệ của trẻ.

Nghiêm trọng hơn, sự kén ăn của trẻ có thể dẫn đến nguy cơ bị chậm phát triển, rối loạn tăng trưởng, dễ mắc các bệnh mạn tính...

Rõ ràng, cả kén ăn và ăn thiên lệch đều là những thói quen ăn uống không lành mạnh, thiếu cân đối về dinh dưỡng. Nếu tiếp diễn lâu ngày sẽ thành bệnh, gây hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe con trẻ. Vì vậy, ngay từ khi còn nhỏ, các bậc cha mẹ cần tạo cho trẻ thói quen ăn uống điều độ, cân bằng, đủ chất. Đồng thời, bổ sung những vi chất quan trọng như Kẽm, Selen nguồn gốc thực vật, L- Lysin, Taurin và Vitamin nhóm B, kích thích trẻ thèm ăn tự nhiên, ăn đa dạng các nhóm thực phẩm để trẻ có được một nền tảng sức khỏe tốt nhất!

(Theo Dân Trí)

1. Tầm ảnh hưởng của suy dinh dưỡng:

Suy dinh dưỡng do thiếu protein- nǎng lượng (thường gọi là suy dinh dưỡng) là tình trạng thiếu dinh dưỡng quan trọng và phổ biến ở trẻ em nước ta. Biểu hiện của suy dinh dưỡng ở trẻ em là trẻ chậm lớn và thường hay mắc bệnh nhiễm khuẩn như tiêu chảy và viêm đường hô hấp, trẻ bị giảm khả nǎng học tập, nǎng suất lao động kém khi trưởng thành.

Nǎm 2000 ở nước ta có 2,5 triệu trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng, chủ yếu là suy dinh dưỡng thể nhẹ và vừa. Tuy vậy, các thể suy dinh dưỡng này cũng có ý nghĩa quan trọng vì đứa trẻ dễ mắc bệnh, tǎng nguy cơ tử vong và thường kèm theo thiếu hụt các vi chất dinh dưỡng. Đáng chú ý là trẻ bị suy dinh dưỡng thể nhẹ và vừa ít được người mẹ, các thành viên khác trong gia đình chú ý tới vì trẻ vẫn bình thường. ở một cộng đồng (xóm, làng, xã) có nhiều trẻ em suy dinh dưỡng, ta càng khó nhận biết được vì chúng đều "nhỏ bé" như nhau. Do đó, suy dinh dưỡng trẻ em cần được sự quan tâm của mọi người.

2. Làm thế nào để biết trẻ bị suy dinh dưỡng?

Theo dõi cân nặng hàng tháng là cách tốt nhất để nhận ra đứa trẻ bị suy dinh dưỡng hay không. Trẻ bị suy dinh dưỡng khi không tǎng cân, nhẹ cân hơn đứa trẻ bình thường cùng tuổi.

3. Tại sao trẻ bị suy dinh dưỡng?

Thiếu ǎn, bữa ǎn thiếu số lượng, thiếu các chất dinh dưỡng cần thiết để phát triển:

Trẻ dưới 5 tuổi có nhu cầu dinh dưỡng cao để phát triển cơ thể. Để đáp ứng nhu cầu đó, cần cho trẻ ǎn uống đầy đủ theo lứa tuổi. Trẻ dưới 4 tháng tuổi cần được bú mẹ hoàn toàn. Sữa mẹ là thức ǎn lý tưởng của trẻ nhỏ. Từ tháng thứ 5 trẻ bắt đầu ǎn thêm ngoài sữa mẹ. Từ tháng tuổi này, thực hành nuôi dưỡng trẻ có ý nghĩa quan trọng đối với suy dinh dưỡng. Nhiều bà mẹ chỉ cho trẻ ǎn bột muối, thức ǎn sam (dặm) thiếu dầu mỡ, thức ǎn động vật, rau xanh, hoa quả. Đây là những tập quán nuôi dưỡng chưa hợp lý cần được khắc phục. Mặc khác, để đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng, trẻ cần được ǎn nhiều bữa trong ngày vì trẻ nhỏ không thể ǎn một lần với khối lượng lớn như trẻ lớn hoặc người lớn. Điều này có liên quan đến vấn đề chǎm sóc trẻ.

- Người mẹ bị suy dinh dưỡng: Người mẹ trước và trong khi mang thai ǎn uống không đầy đủ dẫn đến bị suy dinh dưỡng và có thể đẻ ra đưa con nhẹ cân, còi cọc. Đứa trẻ bị suy dinh dưỡng từ trong bào thai sẽ dễ bị suy dinh dưỡng sau này. Người mẹ bị suy dinh dưỡng, ǎn uống kém trong những tháng đầu sau đẻ dễ bị thiếu sữa hoặc mất sữa, do đó đứa con dễ bị suy dinh dưỡng.

- Các bệnh nhiễm khuẩn như viêm đường hô hấp, tiêu chảy, các bệnh ký sinh trùng: Đây là tình trạng hay gặp ở nước ta. Chế độ nuôi dưỡng không hợp lý khi trẻ bệnh là một nguyên nhân dẫn đến suy dinh dưỡng sau mắc bệnh ở trẻ dưới 5 tuổi.

- Thiếu chǎm sóc hay đứa trẻ bị "bỏ rơi": Ngoài chǎm sóc về ǎn uống, đứa trẻ cần chǎm sóc về sức khoẻ (tiêm chủng, phòng chống nhiễm khuẩn), chǎm sóc về tâm lý, tình cảm và chǎm sóc về vệ sinh. Môi trường sống ở gia đình bị ô nhiễm, sử dụng nguồn nước không sạch để nấu ǎn, tắm giặt cho trẻ, sử lý nước thải, phân, rác không đảm bảo là những yếu tố dẫn đến suy dinh dưỡng.

4. Những đứa trẻ nào dễ bị suy dinh dưỡng?

Trẻ từ 6-24 tháng: thời kỳ có nhu cầu dinh dưỡng cao, thời kỳ thích ứng với môi trường, thời kỳ nhạy cảm với bệnh tật.

Trẻ không được bú sữa mẹ hoặc không đủ sữa.

Trẻ đẻ nhẹ cân (<2500g), trẻ để sinh đôi, sinh ba.

Trẻ ở gia đình đông con, điều kiện vệ sinh kém, gia đình không hoà thuận.

Trẻ hiện đang mắc các bệnh nhiễm khuẩn như: bệnh sởi, tiêu chảy hay viêm đường hô hấp ...

5. Cần làm gì để phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em tại mỗi gia đình?

Muốn phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em, cần có sự hiểu biết, chủ động và thay đổi thực hành của mỗi gia đình. Do đó, chương trình phòng chống suy dinh dưỡng lấy gia đình là đối tượng thực hiện công tác chǎm sóc bé bị suy dinh dưỡng. Mọi gia đình đều hưởng ứng và thực hiện 8 nội dung cụ thể sau đây:

- Chǎm sóc ǎn uống của phụ nữ có thai để đạt mức tǎng cân 10-12 cân trong thời gian có thai. Khám thai ít nhất 3 lần, tiêm đủ 2 mũi phòng uốn ván.

- Cho trẻ bú sớm trong nửa giờ đầu sau khi sinh, bú hoàn toàn sữa mẹ trong 4 tháng đầu và tiếp tục cho bú đến 18-24 tháng.

- Cho trẻ ǎn bổ sung (ǎn sam, dặm) từ tháng thứ 5. Tô màu đĩa bột, tǎng thêm chất béo (dầu, mỡ, lạc, vừng). ǎn nhiều bữa.

- Thực hiện phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng: Phụ nữ có thai uống viên sắt/ acid folic hàng ngày. Trẻ em 6-36 tháng uống vitamin A liều cao 2 lần một nǎm. Phòng chống các bệnh nhiễm khuẩn (tiêu chảy, viêm đường hô hấp). Thực hiện tiêm phòng đầy đủ. Chǎm sóc và nuôi dưỡng hợp lý trẻ bị bệnh.

- Phát triển ô dinh dưỡng trong hệ sinh thái VAC (vườn, ao, chuồng) để có thêm thực phẩm cải thiện bữa ǎn gia đình. Chú ý nuôi gà, vịt để trứng, trồng rau ngót, đu đủ, gấc.

- Phấn đấu bữa ǎn nào cũng có đủ 4 món cân đối. Ngoài cơm (cung cấp nǎng lượng), cần có đủ 3 món nữa là: rau quả (cung cấp vitamin, chất khoáng và chất xơ); đậu phụ, vừng lạc, cá, thịt, trứng (cung cấp chất đạm, béo) và canh cung cấp nước và các chất dinh dưỡng bổ sung giúp ǎn ngon miệng.

- Thực hiện vệ sinh môi trường, dùng nguồn nước sạch, tẩy giun theo định kỳ, rửa tay trước khi ǎn và sau khi đi đại tiểu tiện. Đảm bảo vệ sinh thực phẩm, thức ǎn không là nguồn gây bệnh.

- Thực hiện gia đình hạnh phúc, có nếp sống vǎn hoá, nǎng động, lành mạnh. Có biểu đồ tǎng trưởng để theo dõi sức khoẻ của trẻ. Không có trẻ suy dinh dưỡng, không sinh con thứ ba.

(Theo ykhoa.net)

Theo dõi tăng trưởng của trẻ

Thật sự không thể cân đong đo đếm chính xác năng lượng hàng ngày của trẻ được, nhưng chúng ta có thể biết được trẻ ăn đã đủ hay thiếu hay dư thừa là nhờ vào sự tăng cân của trẻ hàng tháng, so sánh với biểu đồ tăng trưởng. Nếu cân nặng của trẻ tăng quá nhanh so với chuẩn thì trẻ đã bị dư thừa năng lượng rồi. Trường hợp trẻ không tăng cân hoặc tăng cân quá ít so với chuẩn chứng tỏ trẻ đang bị thiếu năng lượng trong khẩu phần ăn hàng ngày.

Như vậy, việc theo dõi tăng trưởng của trẻ có thể giúp các mẹ nuôi trẻ “mập ốm” theo ý muốn rồi đó, bằng cách tăng giảm khẩu phần ăn của trẻ. Tuy nhiên, các mẹ nên thay đổi quan niệm một chút nhé, không nên đánh giá sức khỏe của trẻ bằng cách nhìn bề ngoài “tròn tròn, bụ bẫm” là “khỏe mạnh, dễ thương”. Mà cần phải theo dõi sự phát triển của trẻ bằng biểu đồ tăng trưởng, và trẻ khỏe mạnh là trẻ cân đối, có cân nặng chiều cao trong giới hạn bình thường theo tuổi, trẻ không suy dinh dưỡng cũng không thừa cân béo phì.

Trẻ tăng cân nhanh có tốt không?

Trẻ phát triển tốt nhất là tăng cân trong giới hạn bình thường theo độ tuổi, ở trẻ trên 1 tuổi mỗi năm tăng từ 2 - 3kg là bình thường, mỗi tháng trẻ tăng từ 100 - 200g tối đa 300g, nếu tháng nào trẻ tăng hơn 300g chứng tỏ mẹ đang cho trẻ ăn thừa năng lượng, cần giảm các thức ăn cung cấp nhiều năng lượng trong khẩu phần của trẻ như cháo, cơm, bún, phở..., dầu, mỡ... so với hiện tại, không cho trẻ ăn bánh, kẹo ngọt, chè, kem... nhưng chú ý đảm bảo đủ đạm thiết yếu cho trẻ từ thịt, cá nạc, đậu đỗ, sữa... nên chọn sữa thấp năng lượng, ít béo, ít đường, tăng cường rau xanh, trái cây ít ngọt... Nếu mẹ điều chỉnh kịp thời sẽ giúp phòng chống thừa cân béo phì cho trẻ.

Làm gì khi trẻ chậm tăng cân?

Trẻ chậm tăng cân, nếu không phải trẻ đang bệnh hoặc mới khỏi bệnh chứng tỏ chế độ dinh dưỡng cho trẻ đang bị thiếu, đầu tiên là thiếu năng lượng, sau đó là các chất dinh dưỡng như đạm, béo, vitamin, khoáng chất... Lúc này, cần tăng cường chế độ dinh dưỡng giúp trẻ tăng cân nhiều hơn để phòng tránh suy dinh dưỡng.

Chế độ ăn lúc này tốt nhất nên nhiều hơn ngày thường mỗi ngày một bữa để bù vào phần thiếu hụt, tùy độ tuổi có thể là cơm, cháo hoặc sữa... Khẩu phần ăn hàng ngày vừa đảm bảo đủ vừa đảm bảo tính cân đối giữa năng lượng và các chất dinh dưỡng (4 nhóm thức ăn chính), giữa các chất dinh dưỡng với nhau, trong đó cần chú ý tỷ lệ hợp lý protein nguồn gốc động vật và protein nguồn gốc thực vật, các loại vitamin (A, B, C, D) và các khoáng chất như canxi, phospho, kẽm... Sử dụng các loại thực phẩm giàu dưỡng chất, giàu năng lượng, giàu protein, chất khoáng và vitamin cho bữa ăn của trẻ như đậu, rau xanh, quả chín, thịt, cá, trứng, sữa... và dầu mỡ trong mỗi bữa ăn, nên chọn sữa giúp tăng cân phù hợp theo độ tuổi.

Chế biến thức ăn đảm bảo hợp vệ sinh, cách nấu phải phù hợp sự tiêu hóa của mỗi độ tuổi, ví dụ trẻ chưa có răng phải nấu nhừ, băm nhuyễn, trẻ đủ răng có thể nhai thức ăn lợn cợn hơn, nguyên miếng nhưng cũng chú ý cắt thật mỏng, nấu thật mềm giúp bé dễ nhai, dễ nuốt và tiêu hóa tốt hơn. Ngược lại, cùng một loại thức ăn nhưng nếu cho bé ăn cứng hoặc quá thô có thể làm tăng “gánh nặng” cho hệ tiêu hóa của trẻ, làm trẻ khó hấp thu hết gây thiếu hụt dinh dưỡng và còi cọc.

Cho trẻ ăn đúng cách, ngay từ khi trẻ bắt đầu ăn dặm, các mẹ cần chú ý tạo cho trẻ ăn uống đúng giờ, tạo nền nếp ăn uống tốt, chia đều các bữa ăn trong ngày, không cho trẻ ăn lặt vặt giữa các bữa này vì sợ trẻ đói, khiến trẻ luôn có cảm giác no, không muốn ăn gây chán ăn dẫn đến thiếu dinh dưỡng. Hãy để trẻ đói trẻ sẽ ăn ngon miệng và hiệu quả dinh dưỡng cao hơn. Không nên biến bữa ăn trở thành áp lực với trẻ như la rầy, bắt ép trẻ ăn khi trẻ no hoặc không muốn ăn nữa. Nên chuẩn bị thức ăn thay thế bù vào (có thể là sữa hoặc bánh flan, chè...) khi trẻ bỏ bữa hoặc ăn được ít, không để trẻ đói, thiếu dinh dưỡng.

Dinh dưỡng đúng cách giúp trẻ phát triển cân đối, toàn diện, lớn nhanh, khỏe mạnh không để trẻ em suy dinh dưỡngnhưng cũng luôn lưu ý không ép trẻ ăn quá nhu cầu, thừa năng lượng gây thừa cân béo phì.

(BS CK1 Trần Thị Minh Nguyệt - Thành viên HĐQT Cty NutiFood)

Suy dinh dưỡng là nguyên nhân làm tăng tỉ lệ tử vong ở trẻ em dưới 5 tuổi; khiến các bệnh lý hô hấp, tiêu chảy… xảy ra và kéo dài, làm cho trẻ ăn uống kém, ảnh hưởng đến phát triển thể chất và tinh thần của trẻ.

Làm thế nào để bữa ăn có thể phát huy hết giá trị dinh dưỡng đối với trẻ là điều trăn trở của ba mẹ có con bị suy dinh dưỡng. Quan trọng là mẹ cần phải giúp trẻ ăn nhiều hơn và hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn. Ba mẹ có thể tham khảo một số nguyên tắc dưới đây:

1. Tăng cường chất dinh dưỡng

Tăng cường chất dinh dưỡng là lời khuyên đầu tiên cho trẻ suy dinh dưỡng. Thức ăn cho trẻ nên đầy đủ chất dinh dưỡng, càng đa dạng càng tốt. Tùy theo độ tuổi của trẻ mà mẹ lựa chọn kết cấu thức ăn phù hợp. Do đó, khi chế biến phải chú ý cắt nhuyễn, nấu mềm và nêm phù hợp với khẩu vị của trẻ. Những thực phẩm thích hợp với trẻ nhỏ là trứng, thịt băm, cá băm, rau cũng nên cắt nhỏ.

2. Thêm dầu mỡ vào món ăn của bé

Vì dầu mỡ cung cấp năng lượng gấp đôi chất bột và chất đạm. Mỗi chén bột, cháo hoặc cơm của trẻ cần có một muỗng canh dầu hoặc mỡ. Hơn nữa, dầu mỡ cũng là dung môi giúp bé hấp thụ được các loại vitamin tan trong dầu như E, D.

3. Nấu cháo đặc cho bé

Vì nếu nấu loãng, bé có cảm giác ăn nhiều hơn, nhưng lại chỉ là nhiều nước, trong khi năng lượng sẽ thấp. Tuy nhiên nấu đặc quá sẽ khiến trẻ khó ăn, mẹ nên nấu đặc vừa phải và chú ý chuẩn bị mùi vị hấp dẫn cho món ăn để bé dễ ăn hơn.

4. Ăn thêm bữa phụ

Bữa phụ nên được bắt đầu trước bữa ăn chính khoảng 2 tiếng. Đây cũng có thể là lúc để trẻ ăn bù cho bữa ăn chính ít trước đó. Một số thực phẩm tốt cho trẻ như sữa, sữa chua, hoa quả. Nhất là bữa ăn phụ trước khi đi ngủ sẽ giúp trẻ ngủ thẳng giấc và ngủ ngon hơn. Tuy nhiên mẹ nhớ không nên cho trẻ ăn quá nó trước khi ngủ.

Mỗi ngày trẻ nên được ăn từ 5 – 6 bữa thay vì chỉ ăn 3 bữa. Khi chia nhỏ bữa ăn như vậy, trẻ không có cảm giác phải ăn nhiều mỗi bữa hay cố ép ăn.

5. Không ép trẻ ăn

Hãy để trẻ ăn thêm vừa sức của trẻ, không nên ép ăn hết khi trẻ đã chán. Ép ăn chỉ khiến trẻ sợ ăn, nôn trớ, lâu dần sẽ dẫn tới tình trạng biếng ăn.

Một số món ăn cho trẻ em suy dinh dưỡng mà các mẹ nên tham khảo:

1. Cháo thịt cóc

- Thịt cóc 5g, củ mài 20g, gạo tẻ 50g, gạo nếp 20g, muối vừa đủ.

- Chọn cóc vàng, làm thịt chỉ lấy mình và đùi, rửa nhiều lần nước cho sạch, sau đó nướng vàng tán thành bột.

- Củ mài sấy khô, tán thành bột. Gạo tẻ và gạo nếp xay thành bột. Cho bột củ mài, bột gạo tẻ vào nồi thêm nước vừa đủ.

- Đun trên lửa nhỏ, cháo chín cho bột thịt cóc vào quấy đều. Trước khi ăn thêm muối cho vừa miệng.

- Ngày mẹ nên cho bé ăn 3 lần, cần ăn trong nhiều ngày, có thể không cần ăn liên tục mà cứ 5 ngày ăn lại nghỉ 5 ngày, sau đó lại tiếp tục ăn.

2. Cháo chim cút

- Chim cút 1 con (250-300g), gạo nếp 30g, gạo tê 50g, vỏ quýt khô 30g, mắm muối vừa đủ

- Chim cút làm sạch (bỏ ruột, phỏi, phần đầu từ mắt trở lên), ướp mắm muối trong 20 phút.

- Vỏ quýt rán thành bột cho vào bụng chim cút, cùng với gạo tẻ và gạo nếp. Lượng nước cho vào vừa đủ để ninh thành cháo.

- Cho trẻ ăn ngày 1 lần, cần ăn liền 5-10 ngày.

3. Cháo thịt bò băm nhỏ lòng đỏ trứng

- Thịt bò 100g, gạo 100g, lòng đỏ trứng 30g, hành tây 10g, vừng trắng 5g, xì dầu 10g, muối 3g.

- Vo sạch gạo để ráo trong khoảng nửa giờ; thịt bò rửa sạch băm nhỏ; hành tây rửa sạch, thái nhỏ.

- Cho vào nồi lượng dầu thích hợp, cho thịt và hành vào xào thơm.

- Thêm gạo và nước vào đun sôi. Sau đó, văn nhỏ lửa đun tiếp khoảng 40 phút. Cho muối vào rồi múc ra, sau đó cho thêm lòng đỏ trứng vào đánh đều. Cuối cùng có thể cho thêm vừng vào là mẹ đã có một món ngoan dành cho bé.

4. Cá quả hấp

- Cá quả 1 con (khoảng 250g), tỏi 2 tép, bột gia vị vừa đủ.

- Cá quả làm sạch bỏ ruột, khía trên mình cá 2-3 nhát.

- Tỏi giã nhỏ cùng bột ngọt, bột gia vị ướp cá. Sau 20 phút đem hấp cách thủy

- Khi ăn, mẹ cho bé ăn thịt cá nạc và nước; ngày ăn 1 lần, cần ăn liền 5-10 ngày.

5. Gan gà hấp

- Gan gà 150g, phục linh 10g, bột gai vị vừa đủ. Có thể thay gan gà bằng gan lợn.

- Phục linh tán thành bột. Gan gà rửa sạch thái vừa miếp ướp gia vị.

- Trộn bột phục linh với gan gà cho đều, sau đó hấp cách thủy.

- Khi chín, mẹ cho bé ăn ngày 1 lần lúc đói, cần ăn liền 5-10 ngày.

Mẹ cần kịp thời bổ sung các dưỡng chất cần thiết cho bé khi nhận thấy có dấu hiệu suy dinh dưỡng ở trẻ em, đồng thời cũng nên cho bé đi khám kiểm tra đinh kì để phát hiện vấn đề đúng lúc.

(Theo khampha)

Ngày 2/2, Viện Dinh dưỡng (Bộ Y tế) công bố về tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em dưới 5 tuổi năm 2014 trên toàn quốc.

Theo đó, tình trạng suy dinh dưỡng thể nhẹ cân giảm từ 15,3 % (năm 2013) xuống 14,5% (năm 2014) và suy dinh dưỡng thể thấp còi giảm từ 25,9% (năm 2013) xuống còn 24,9% (năm 2014).

Tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em có sự khác biệt giữa các vùng sinh thái và các vùng miền. Cụ thể: khu vực Tây Nguyên có tỷ lệ suy dinh dưỡng cân nặng/tuổi là 22,6%, chiều cao/tuổi 34,9%; Trung du và miền núi phía Bắc có tỷ lệ suy dinh dưỡng cân nặng/tuổi là 19,8%, chiều cao/tuổi 30,7%... Một số tỉnh có điều kiện kinh tế phát triển, dân trí cao thì tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em dưới 5 tuổi giảm nhưng tỷ lệ thừa cân béo phì lại đang gia tăng như: Bình Dương (13,4%), Thành phố Hồ Chí Minh (12,6%), Quảng Nam (10,8%). Tỷ lệ này tại Hà Nội chỉ chiếm 5,4%.

Theo Viện Dinh dưỡng, hàng năm, Viện Dinh dưỡng thường đưa ra số liệu về tình trạng trẻ em suy dinh dưỡng dưới 5 tuổi theo các chỉ số: suy dinh dưỡng thể nhẹ cân (tính theo cân nặng/tuổi), suy dinh dưỡng thể thấp còi (chiều cao/tuổi) và suy dinh dưỡng thể gầy còm (cân nặng/chiều cao).

Đây là những con số quan trọng phản ánh chất lượng chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ. Từ đó, đề ra các giải pháp can thiệp kịp thời để giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng ở trẻ em. Một trong những giải pháp quan trọng và bền vững là cần đầu tư một cách hiệu quả, đúng hướng để tăng cường hoạt động truyền thông dinh dưỡng, mở rộng kiến thức, nâng cao hiểu biết, góp phần từng bước thay đổi thái độ, hành vi chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ nhỏ, cải thiện tình trạng dinh dưỡng trẻ em và nâng cao tầm vóc con người Việt Nam...

Trẻ thấp còi do bữa ăn không đủ chất

Theo PGS.TS Nguyễn Thị Lâm, Phó Viện Trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia, một trong những nguyên nhân quan trọng khiến tỷ lệ trẻ em Việt Nam bị suy dinh dưỡng thể thấp còi là do các bữa ăn không đầy đủ dưỡng chất, dưỡng chất không cân bằng không đạt chất lượng hoặc áp dụng chế độ ăn thiên lệch.

Thiếu nhiều vi chất, dưỡng chất quan trọng cho sự phát triển toàn diện của trẻ như Canxi, các loại Vitamin, Kẽm, Selen và khoáng chất khác sẽ là nguyên nhân khiến trẻ dễ bị nhiễm bệnh, suy dinh dưỡng, ảnh hưởng đến sự phát triển của hệ cơ xương khớp, hệ thần kinh…

Hơn nữa, Việt Nam được xếp vào nhóm lười vận động nhất thế giới với chỉ hơn 15% người tập thể dục nhiều hơn 30 phút mỗi ngày. Khi không được vận động thường xuyên, thể lực của trẻ trở nên yếu ớt dẫn tới biếng ăn, kém ngủ, tăng cân chậm, các tế bào xương không phát triển khiến tình trạng thấp còi diễn ra nghiêm trọng hơn.

(Theo VnMedia)

Trẻ suy dinh dưỡng kéo dài không những chậm phát triển thể chất mà còn bị ảnh hưởng đến chức năng các bộ phận, nhất là khi suy dinh dưỡng nặng.

Do thiếu protein, các tổ chức cơ thể bị phá hủy để bù đắp lại sự thiếu hụt đó, albumin huyết tương giảm, các protein vận chuyển giảm làm thiếu hụt các vitamin tan trong mỡ, protein gắn retinal giảm gây thiếu vitamin A - một trong những nguyên nhân làm cho trẻ dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn.

Chế độ ăn của trẻ thường thiếu mỡ, hoặc do rối loạn tiêu hóa, trẻ không hấp thu được mỡ. Tình trạng này gây ứ mỡ ở gan, dẫn đến gan thoái hóa mỡ. Khi phục hồi dinh dưỡng thì sự ứ mỡ trong gan sẽ hết sau 3 tuần và gan trở về bình thường.

Ở trẻ em suy dinh dưỡng, đáp ứng miễn dịch giảm nên trẻ hay bị tiêu chảy và mắc các bệnh nhiễm khuẩn khác. Các cơ quan tim, thận, dạ dày, ruột... đều hoạt động yếu hơn bình thường. Sự phát triển của não dễ bị ngừng trệ, nhất là khi suy dinh dưỡng sớm, dẫn đến chậm phát triển tinh thần, vận động.

Nên cho thêm dầu ăn vào khẩu phần ăn của trẻ suy dinh dưỡng

Chế độ ăn để phục hồi cho trẻ suy dinh dưỡng

Nguyên tắc là tăng dần calo/kg từ 90 lên 150 kcalo/kg mỗi ngày.

Tăng dần lượng protein từ 2 g/kg lên 5-7 g/kg mỗi ngày. Về protein, nên dùng các loại có nguồn gốc động vật như: trứng, thịt, sữa, cá, tôm, cua… Ngoài ra, có thể dùng các loại protein có nguồn gốc thực vật như đậu, đỗ, lạc, vừng. Tăng đậm độ năng lượng của khẩu phần ăn bằng cách dùng dầu, mỡ.

Ở nước ta cũng như một số nước đang phát triển, thức ăn dùng để bổ sung cho trẻ thường dựa vào nguồn thực phẩm giàu tinh bột như gạo, mì, ngô, khoai... Tinh bột trong các loại thức ăn này khi nấu ở nhiệt độ cao sẽ trương nở, liên kết với nước trở thành dạng đặc sánh làm trẻ rất khó nuốt. Trẻ suy dinh dưỡng lại càng khó nuốt hơn vì vốn chán ăn. Để khắc phục tình trạng này, có thể thêm dầu, mỡ vào khẩu phần, nhưng cho nhiều thì trẻ lại bị rối loạn tiêu hóa.

Gần đây đã có nhiều tác giả đi sâu nghiên cứu về các hạt nảy mầm từ ngũ cốc và đậu đỗ, với mục đích sử dụng men amylaza được tạo thành trong quá trình hạt nảy mầm. Men này thủy phân tinh bột, làm bột lỏng ra nên có thể tăng lượng bột lên mà thể tích và độ lỏng không thay đổi. Trẻ ăn hết khẩu phần mà không bị tức bụng, hiệu suất chuyển hóa gluxit, protein tăng đáng kể.

Ngoài ra, hạt nảy mầm còn cung cấp thêm một số vitamin, các vi chất dinh dưỡng có tác dụng chống suy dinh dưỡng ở trẻ em. Hạt nảy mầm gồm đỗ, ngô, lúa, giá đậu xanh. Với bát bột 200 ml, chúng có thể làm tăng lượng bột lên 2-3 lần mà giữ nguyên độ lỏng.

(Theo SK & ĐS)

Suy dinh dưỡng ở trẻ em diễn ra theo một quá trình, và bắt đầu thường là những biểu hiện âm thầm mà đôi khi cha mẹ không ngờ tới. Dưới đây là 5 biểu hiện ban đầu của trẻ biếng ăn suy dinh dưỡng.

1. Từ chối ăn món mới lạ

Để bé không chán những thực đơn cũ, mẹ có thể cho bé thử các món mới, từng chút một các món ăn đa dạng khác nhau để bé làm quen; mẹ tăng dần số lượng lên vào lần sau, khi con đã cảm thấy “an toàn”. Nhưng nếu bé từ chối ăn những món mới, dù mẹ đã cất công chế biến và giới thiệu cho con; bé luôn né tránh những món lạ, chỉ ăn một vài loại thức ăn quen thuộc, chỉ thích vài mùi vị hay vài món ăn được chế biến theo cách nhất định như thịt rang, trứng chiên, cá chiên… thì chắc chắn trẻ sẽ bị thiếu hụt dinh dưỡng, dẫn đến sụt cân, nguy cơ suy dinh dưỡng và khả năng nhiễm bệnh cao. Bởi vì trẻ cần được ăn đủ nhóm chất, thức ăn đa dạng và chế biến đúng cách mới đủ để phát triển thể chất, trí não.

2. Thời gian bữa ăn kéo dài

Mỗi bữa ăn của bé, dù là ăn dặm hay bé đã tự ăn thì trẻ chỉ cần từ 15-20 phút để hoàn thành bữa ăn thông thường. Nếu bữa ăn của bé kéo dài đến hơn 30 phút, thậm chí có khi đến gần 1 giờ đồng hồ thì đây là một trong những triệu chứng đầu tiên báo hiệu con bạn đang bước vào giai đoạn biếng ăn. Mẹ cần phải tác động ngay đừng để tình trạng này kéo dài. Hãy cho con ăn món chúng thích, kèm theo một món theo mẹ là cần thiết. Mẹ nên kết thúc bữa ăn của con đúng thời gian, không nên dây dưa để tạo cho bé thói quen ăn uống tích cực. Bạn đừng sợ con ăn không đủ sẽ bị đói, bọn trẻ không bao giờ nhịn đói đến ngất xỉu đâu, bản năng sẽ khiến chúng đòi ăn khi cảm thấy đói bụng và muốn ăn.

3. Bé quấy nhiễu trong giờ ăn

Suốt giờ ăn, bé không hợp tác mà liên tục “giở trò” như: la khóc, giả vờ nôn ói, ngậm miệng, ngậm thức ăn thật lâu cho đến khi cơm trong miệng bé chảy nước tỏng tỏng. Bé cứ chạy tới chạy lui suốt giờ ăn chẳng chịu ngồi yên, bé nhè ra khi không muốn ăn hoặc ham chơi hơn ăn uống… Nếu con có các biểu hiện này, nghĩa là bé đang chán ăn, lười ăn rồi mẹ ạ. Mẹ thử thay đổi thực đơn của con, cho con ăn đúng giờ, ít ăn vặt, và khi ăn mẹ cho bé ngồi vào ghế ăn và ăn kiểu chúng thích (tự bốc) chứ đừng ép con ăn xem có cải thiện tình hình không nhé!

4. Lượng thức ăn của bé quá ít

Nếu bé đang đi học, mẹ có thể hỏi cô giáo xem con ăn có ít hơn các bạn nhiều không? Nếu bé ở nhà với mẹ, thì mẹ có thể biết được lượng thức ăn của con nhiều hay ít. Nếu so với các bé cùng độ tuổi, bé của mẹ ăn ít hơn hẳn, chỉ một vài miếng là bé không chịu ăn nữa … thì bé đúng là sắp suy dinh dưỡng. Nếu như mẹ cảm thấy bó tay trước chứng biếng ăn của bé, dù mẹ đã làm đủ mọi cách thì mẹ nên cho bé đến bác sĩ dinh dưỡng. Có thể đó chỉ là một giai đoạn biếng ăn sinh lý của bé, hoặc bé đang mọc răng. Dù nguyên nhân nào đi nữa thi bác sĩ sẽ cho bé bổ sung vi chất, dinh dưỡng để bù vào phần thiếu hụt …

5. Cân nặng của trẻ không đủ chuẩn

Bảng chiều cao cân nặng chuẩn của WHO dành cho bé trai và bé gái theo từng độ tuổi không khó kiếm. Mẹ có thể theo đó làm chuẩn để theo dõi quá trình phát triển của con. Ví dụ, theo Chuẩn phát triển trẻ em của WHO, bé trai 3 tuổi có cân nặng trung bình khoảng 14,3 kg và chiều cao trung bình nằm ở mức 96,1 cm. Cân nặng của bé gái 3 tuổi vào khoảng 13,9 kg và cao trung bình 95,1 cm. Nếu bé nhà bạn đang nằm dưới mức chuẩn này thì đáng báo động rồi đấy.

Nếu xuất hiện những dấu hiệu như trên, khả năng cao là bé đã bị suy dinh dưỡng, thấp còi. Khi đó mẹ cần chú ý theo dõi hơn và kịp thời đưa bé đến bác sĩ để có được chẩn đoán chính xác và có những phương án điều trị. Các mẹ có thể tham khảo thêm các nguyên nhân và cách chăm sóc bé bị suy dinh dưỡng tại Nutifood